Utrecht, 28 september 2015
Voor een buitenstaander is het niet te begrijpen. Wie de afgelopen twee jaar de correspondentie binnen de Fietscie heeft gemist kan er met de kop niet bij. Noem het hufterig, noem het uitgekookt, asociaal of professioneel. Matthijs Lenis spendeert, afgewisseld door Joor, nagenoeg het gehele criterium van Werkhoven aan het ontregelen van zijn concurrenten, daarmee zijn eigen kansen opofferend voor de winst van de groep. Alles lijkt deze zondag tijdens het eindspel geoorloofd om te winnen. Wat is hier aan de hand?
Klinisch neurologen, hersenonderzoekers en psychologen zijn het over weinig zaken eens, maar onderschrijven allen de theorie van de traumaverwerking. Ieder vanuit hun eigen vakgebied komen ze tot eensluidende conclusies over de impact van ingrijpende gebeurtenissen op de psyche van het individu, of de groep. Een intern mechanisme zorgt, bij het voortschrijden van de tijd, voor een versterkend effect indien de bron niet wordt weggenomen of aangepakt. De traumatische gebeurtenis graaft zich als het ware in, vreet zich een weg door het binnenste van de verschillende hersendelen, wordt een onderdeel van het menselijk brein. Een trauma moet je, kortom, zo snel mogelijk verhelpen. Het medicijn is eenvoudig: ga terug naar de bron, probeer het nogmaals, maar dan met een goede afloop.
We schrijven 15 september 2013. Het lijkt een onschuldige najaarsdag in het Overijsselse. Met veel branie zijn de Fietscie boys naar het oosten afgereisd voor de Ronde van Twente, op uitnodiging van Coen Spijker en onder gulhartigheid van, naar later blijkt, tweevoudig Vrouw van het Jaar Mary. Naast het leeuwendeel van de Fietscie zijn er ook enkele Friends aanwezig, waarvan met name Hennie benoeming behoeft.
De tocht speelt zich zonder bijzonderheden af tot op de terugweg nietsvermoedend wordt afgesproken een wedstrijdje te doen tot het bordje Enschede, een kilometer of 4 verderop. En hier gaat het gruwelijk mis voor de Fietscie. Terwijl de kruitdamp van het startschot nog tussen de kleurige najaarsbladeren hangt, zich vermengend met de intredende Twentse avonddauw na een zonnige herfstdag, splijt Hennie met een vroege demarrage het veld, niet vermoedend welk onheil hij hiermee aanricht. Achter hem wordt gekeken, geweifeld, vervolgens gevloekt en geschreeuwd. De Fietscie faalt opzichtig. Fysiek, maar vooral mentaal. Niemand is bereid zich weg te cijferen, Hennie blijft lachend van eenvoud weg. Een horde kuchende egotjes zit later verslagen op de bank aan het draadjesvlees. De Fietscie als los zand, als een elftal dat elkaar de bal niet gunt, als acht Australische kopmannen die allen voor winst willen sprinten. De Friends, hoe wrang is die naam plots, breken de mythe van de Fietscie, en die klap dreunt lang na.
De commentaren zijn spijkerhard. Niemand wordt gespaard, onderling wordt elkaar stevig de waarheid verteld. In de jaren die volgen neemt de aftakeling toe. Verwarring zaaiende verkiezingsavonden, een Fietscie-reis met 5 man. Achtertuintochten verdwijnen van de kalender en het eclatante jubileumgala, etalage van het succes en symbool van de trots, degradeert tot een provinciaal kinderfeest op een regenachtige septembermiddag. Als eenmalige traditie, uiteraard. Het vertrouwen in eigen kunnen is weg, en daarmee ook de ondernemingslust.
De spijkers blijven echter krampachtig initiatieven ontplooien. Vooral vanuit de gewoonte, met als terugkerend motto -niks doen is geen optie-. Zo is ook het WK Allround Fietscie & Friends op de Utrechtse Heuvelrug voorbestemd te worden tot een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van het verval. Het programma, de deelnemers, de tijd van het jaar: een tweede Enschede lijkt al geboren. Maar als de nacht het zwartst is kan ze enkel lichter worden.
De start volgt de logica: triatleet Hennie pakt de winst in de heuvelachtige tijdrit. Coen en Joor rijden naar plek 2 en 3, zo de kopman van de Friends al vroeg isolerend in de tussenstand. De massastart bergsprint volgt. Lenis rijdt tactisch sterk en verschalkt Hennie eenvoudig op de Amerongse Berg. Het blonde krachtmens van de Friends staat nog altijd bovenaan, maar er lonken perspectieven. De Fiestcie-boys hebben zich met drie man aan het vinkentouw gehangen, en kunnen zo op meerdere paarden wedden in het afsluitende, allesbeslissende criterium van Werkhoven.
En plots is daar weer de begeisterung, de bravoure, maar vooral het teambesef. Op het terras in Amerongen, aan de voet van de dijk waar zoveel geschiedenis werd geschreven (zie o.a. het hoofdstuk -Farkas of SpijkerII?-, 2005), komt de Fietscie tot elkaar. De plannen worden gesmeed en de banden aangehaald. Wie het doet maakt niet uit, maar het is vandaag voor ons, zo luidt het algemene gevoel. En dan kun je alleen nog maar winnen.
Goed, de omstandigheden zijn gunstig. Afmeldingen van Jelte en Boudewijn voor de start, een Tom Spijker die de stalorders negeert ten faveure van de familiebanden. Met enkel meesterknecht Mark is het lastig strijden. Al deed Hennie in Enschede alles alleen, dus verpesten kan de Fietscie dit alsnog. Niets is echter minder waar. Al in de eerste ronde springt Van Dijk tactisch weg. Tom achtervolgt, en dan doet de Fietscie iets heel slims: in plaats van te wachten speelt ze direct een belangrijke troef uit, met de demarrage van Coen Spijker. De Friends al vroeg onder druk, want een Coen Spijker in de vorm van zijn leven mag je niet laten rijden.
Hennie weifelt, probeert, wacht. Mark doet in de achtervolging wat hij kan. Maar bij iedere inspanning springen Lenis en SpijkerII op een wiel, om vervolgens brutaal en op het randje te temporiseren. Over het randje af en toe, de Fietscie is tot de tanden bewapend vandaag, het mag niet mis gaan.
Met Hennie in de tang is het vooraan aan Coen. Hij ontdoet zich bij het horen van de bel van zijn broer, die dapper probeert te volgen maar tegen zoveel wilskracht niet is opgewassen. Coen Spijker komt solo over de meet, zich direct bewust van de betekenis van deze zege. Tom volgt op gepaste afstand, Lenis wint de sprint om plek 3 in het groepje met daarin ook Hennie, Joor en Mark. Juichend vallen de Fietscie-leden elkaar in de armen. Natuurlijk, de benen van Coen waren nooit beter, maar gister won vooral het team. De Fietscie lijkt van haar trauma verlost. Met een heerlijk gevoel de winter in: alles wijst op een revival in 2016. Houd ze maar in de gaten, die jongens.